ΕΝΟΤΗΤΑ 8η
Η ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗΣ (1821-1827)
σελ. 30-32
Η ΕΝΑΡΞΗ ΤΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗΣ
Ø Η ευνοϊκή συγκυρία → Προϋποθέσεις για την επιτυχία της ελληνικής Επανάστασης στη νότια Ελλάδα :
- Oι ελληνικοί πληθυσμοί ήταν πυκνότεροι.
- Η παρουσία οθωμανικού στρατού δεν ήταν ιδιαίτερα ισχυρή, γιατί η Πύλη είχε μεταφέρει στρατεύματα στην Ήπειρο, όπου πολεμούσε εναντίον του Αλή πασά.
- Πολυάριθμοι Φιλικοί προετοίμαζαν την Επανάσταση.
- Υπήρχαν ένοπλα σώματα Ελλήνων (κλεφταρματωλοί).
- Τα ελληνικά εμπορικά σκάφη ήταν εφοδιασμένα με κανόνια και εύκολα μπορούσαν να μετατραπούν σε πολεμικά.
- Πολλοί Έλληνες διέθεταν εμπειρία ένοπλων συγκρούσεων στη ξηρά και στη θάλασσα.
- Το έδαφος του Μοριά και της Ρούμελης ήταν ευνοϊκό για κλεφτοπόλεμο.
Ø Επαναστατικές εστίες
- Επαναστατικές ενέργειες εκδηλώθηκαν το Μάρτιο του 1821 στην Πελοπόννησο και επεκτάθηκαν σε όλο σχεδόν τον ελληνικό χώρο(ηπειρωτική Ελλάδα, νησιά Αιγαίου & Κύπρο, Μ. Ασία).
- Τελικά η Επανάσταση εδραιώθηκε στην Πελοπόννησο, τη Στερεά Ελλάδα και ορισμένα νησιά του Αιγαίου.
- Οι δυνάμεις των επαναστατών αποτελούνταν από ατάκτους υπό τις οδηγίες οπλαρχηγών χωρίς να υπάρχει κεντρική ηγεσία.
- Στη στεριά (Θεόδωρος Κολοκοτρώνης, Γεώργιος Καραϊσκάκης, Οδυσσέας Ανδρούτσος, Μάρκος Μπότσαρης)
- Στη θάλασσα (Κωνσταντίνος Κανάρης, Ανδρέας Μιαούλης)
- Γυναικείες ηγετικές μορφές (Λασκαρίνα Μπουμπουλίνα, Μαντώ Μαυρογένους)
Ø Τα γεγονότα του 1821 →
- Οι επιτυχίες των επαναστατών στην Πελοπόννησο προκάλεσαν αντίποινα των Τούρκων με αποκορύφωμα τον απαγχονισμό του Πατριάρχη Γρηγορίου του Ε΄.
- Στη Στερεά Ελλάδα τα τουρκικά στρατεύματα εμποδίστηκαν να κατεβούν στην Πελοπόννησο (Αλαμάνα-Αθανάσιος Διάκος, Γραβιά-Οδυσσέας Ανδρούτσος).
- Γεγονός-σταθμός → Η άλωση της Τριπολιτσάς από τον Κολοκοτρώνη.
- Στη θάλασσα οι ελληνικές δυνάμεις :παρεμποδίζουν τις κινήσεις του τουρκικού στόλου, υποστηρίζουν τις χερσαίες δυνάμεις & συμμετέχουν σε πολιορκίες παραλιακών φρουρίων.
- Οι Τούρκοι καταστρέφουν τη Χίο και κατασφάζουν τον πληθυσμό της προκαλώντας μεγάλη συγκίνηση και κύμα Φιλελληνισμού στην Ευρώπη.
- Ως απάντηση ο Κανάρης ανατινάσσει την τουρκική ναυαρχίδα στο λιμάνι της Χίου.
- Ο Κολοκοτρώνης διαλύει στα Δερβενάκια τη στρατιά του Δράμαλη.
- Θάνατος του Μάρκου Μπότσαρη.
- Μετά από συμφωνία Τούρκων και Αιγυπτίων για την κατάπνιξη της Επανάστασης οι Τούρκοι καταστρέφουν τα Ψαρά και οι Αιγύπτιοι καταπνίγουν την Επανάσταση στην Κρήτη και καταστρέφουν την Κάσο .
- Ως απάντηση ο ελληνικός στόλος υπό τον Ανδρέα Μιαούλη (ναυμαχία του Γέροντα) νικούν τον τουρκοαιγυπτιακό στόλο.
Ø Τα γεγονότα του 1825 →
- Οι Αιγύπτιοι υπό τον Ιμπραήμ αποβιβάζονται στην Πελοπόννησο και σχεδόν την ανακαταλαμβάνουν.
- Οι Έλληνες σε συνθήκες εμφυλίου πολέμου αποτυγχάνουν να τον απωθήσουν (μάχη στο Μανιάκι-Παπαφλέσσας).
- Οι Δ. Υψηλάντης, Κ. Μαυρομιχάλης & Ι. Μακρυγιάννης αντιμετωπίζουν επιτυχώς τον Ιμπραήμ (Μύλοι της Λέρνης/Αργολίδα).
- Αρχίζει η πολιορκία του Μεσολογγίου από τις τουρκοαιγυπτιακές δυνάμεις.
- Η ηρωική έξοδος του Μεσολογγίου προκαλεί μεγάλη συγκίνηση και νέα κύμα Φιλελληνισμού στην Ευρώπη.
- Παρά τις προσπάθειες του Γ. Καραϊσκάκη στη Στερεά η Επανάσταση φαίνεται να σβήνει.
- Θάνατος του Γεωργίου Καραϊσκάκη κατά την πολιορκία και κατάληψη, λίγο μετά, της Ακρόπολης των Αθηνών από τους Τούρκους.
- Οι Μεγάλες Δυνάμεις (Αγγλία, Γαλλία, Ρωσία) αλλάζουν τα δεδομένα του ελληνικού ζητήματος με την απόφασή τους για ειρήνευση και δημιουργία ελληνικού κράτους (συνθήκη του Λονδίνου)