ΕΝΟΤΗΤΑ 21η
ΤΟ ΚΡΗΤΙΚΟ ΖΗΤΗΜΑ σελ. 64-65
ΣΧΕΔΙΑΓΡΑΜΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ
v ΤΑ ΓΕΓΟΝΟΤΑ ΑΠΟ ΤΟ 1821
ΜΕΧΡΙ ΤΟ 1868 →
__ Η Κρήτη υπό
αιγυπτιακή κυριαρχία → Μετά την κατάπνιξη
(1824) της επανάστασης του 1821 στην Κρήτη, το νησί, μέχρι το
1840, βρισκόταν κάτω από τον έλεγχο του Μοχάμετ Άλι ηγεμόνα
της Αιγύπτου.
__ Κρητικό ζήτημα → Η προσπάθεια για
την ένωση της Κρήτης με την Ελλάδα και η εμπλοκή των Δυνάμεων και της
Οθωμανικής αυτοκρατορίας στα γεγονότα.
__ Μεγάλη κρητική επανάσταση (1866-1869) → Το σημαντικότερο γεγονός της υπήρξε η ανατίναξη
μιας ομάδας επαναστατών στη μονή Αρκαδίου (ολοκαύτωμα της μονής
Αρκαδίου/1866).
__ Οργανικός Νόμος του 1868 → Ο Σουλτάνος παραχώρησε στους Κρητικούς ένα
είδος τοπικού συντάγματος που προέβλεπε:
§ την πρόσληψη και
χριστιανών υπαλλήλων στη διοίκηση,
§ τη συμμετοχή χριστιανών
αντιπροσώπων στη Γενική Διοίκηση,
§ την ισοτιμία τουρκικής
και ελληνικής γλώσσας
§ την ύπαρξη μεικτών
δικαστηρίων (αποτελούμενα από χριστιανούς και μουσουλμάνους δικαστές)
v ΤΑ ΓΕΓΟΝΟΤΑ ΑΠΟ ΤΟ 1868
ΜΕΧΡΙ ΤΟ 1905 →
__ Σύμβαση της Χαλέπας (1878) → Ο Σουλτάνος παραχώρησε στους Κρητικούς ένα
καθεστώς ημιαυτονομίας μετά τη μεγάλη κρητική επανάσταση του
1878. Πιο συγκεκριμένα η σύμβαση όριζε ότι:
§ ο Γενικός Διοικητής της
Κρήτης θα μπορούσε να είναι και χριστιανός,
§ στη Γενική Διοίκηση θα
πλειοψηφούσαν οι χριστιανοί
__ Ωστόσο, η
Σύμβαση της Χαλέπας καταργείται μετά τη νέα κρητική επανάσταση του 1889.
__ Κρητική επανάσταση 1896-1897 →
§ προκάλεσε τον ατυχή ελληνοτουρκικό
πόλεμο (1897),
§ ανάγκασε το Σουλτάνο,
μετά από παρέμβαση των Μεγάλων Δυνάμεων, να αναγνωρίσει μια αυτόνομη
Κρητική Πολιτεία με ύπατο αρμοστή (Γενικό Διοικητή) τον
πρίγκιπα Γεώργιο γιο του Έλληνα βασιλιά Γεωργίου Α΄ &
Υπουργό Δικαιοσύνης τον Ελευθέριο Βενιζέλο.
__ Επανάσταση στο Θέρισο (1905) →
§ οι Κρητικοί με
αρχηγούς τον Ελ. Βενιζέλο, τον Κ. Φούμη &
τον Κ. Μάνο κατηγορούν τον πρίγκιπα Γεώργιο για ολιγωρία
στο θέμα της ένωσης της Κρήτης με την Ελλάδα & κηρύττουν
οι ίδιοι την ένωση.
§ Ο πρίγκιπας Γεώργιος
αντικαταστάθηκε & νέος αρμοστής διορίζεται ο Αλέξανδρος
Ζαΐμης.
§ Η επίσημη ένωση
της Κρήτης με την Ελλάδα θα γίνει μόλις το 1913.
