Παρασκευή 28 Μαρτίου 2014

Χάρτες για το μάθημα της Ιστορίας


Η περιοχή του Πόντου
Διαβάστε περισσότερα...
ΕΝΟΤΗΤΑ  36η
Ο ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΔΥΤΙΚΗΣ ΜΙΚΡΑΣ ΑΣΙΑΣ
ΚΑΙ ΤΟΥ ΠΟΝΤΟΥ    σελ. 102-103


 Ο ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΔΥΤΙΚΗΣ ΜΙΚΡΑΣ ΑΣΙΑΣ →

Χάτι Χουμαγιούν (1856) → Οι θετικές οικονομικές προοπτικές που δημιούργησαν αυτές οι μεταρρυθμίσεις οδήγησαν πολλούς Έλληνες στο να μεταναστεύσουν στη Δυτική Μικρά Ασία.

Ελληνορθόδοξες κοινότητες → Αποτελούσαν την πλειονότητα μόνο στην πόλη της Σμύρνης. Ήταν πλούσιες και καλά οργανωμένες ενώ εκπροσωπούνταν στις οθωμανικές αρχές από τους δημογέροντες και τους αρχιερείς.

Οικονομική ακμή → Οι Έλληνες του λιμανιού της Σμύρνης και των γύρω περιοχών πλούτιζαν ασχολούμενοι με το εμπόριο, τις ναυτιλιακές επιχειρήσεις και τιςτραπεζικές δραστηριότητες.
Διαβάστε περισσότερα...
ΕΝΟΤΗΤΑ  35η
ΟΙ ΔΙΕΚΔΙΚΗΣΕΙΣ ΤΗΣ ΑΝΤΑΝΤ ΚΑΙ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ
ΣΤΗΝ ΟΘΩΜΑΝΙΚΗ ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΙΑ   σελ. 100-101

 Κατάληψη της Κωνσταντινούπολης από την Αντάντ → Μετά τη συνθηκολόγηση του σουλτάνου οι συμμαχικές δυνάμεις, στις οποίες συμπεριλαμβάνονταν και ελληνικές, κατέλαβαν την Κωνσταντινούπολη.

 Το υπόμνημα του Βενιζέλου → Ο Βενιζέλος υπέβαλε στο συνέδριο ειρήνης του Παρισιού (1918) υπόμνημα με τις ελληνικές διεκδικήσεις (ευρύτερη περιοχή της Σμύρνης, Ανατολική Θράκη, Ίμβρος και Τένεδος)

 Η ουκρανική εκστρατεία → Προκειμένου οι ελληνικές διεκδικήσεις να γίνουν δεκτές ο Βενιζέλος έστειλε στρατό στην εκστρατεία της Αντάντ εναντίον των μπολσεβίκων.
Διαβάστε περισσότερα...

Παρασκευή 21 Μαρτίου 2014

ΕΝΟΤΗΤΑ  34η
Η ΛΗΞΗ ΤΟΥ Α΄ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ
ΚΑΙ ΟΙ ΜΕΤΑΠΟΛΕΜΙΚΕΣ ΡΥΘΜΙΣΕΙΣ   σελ. 97-99

 ΟΙ ΕΠΙΔΙΩΞΕΙΣ ΤΩΝ ΝΙΚΗΤΩΝ →
 Οι νικητές του Α΄ Παγκοσμίου πολέμου (Αντάντ) διοργάνωσαν το Συνέδριο Ειρήνης του Παρισιού (Ιανουάριος 1919 – Ιανουάριος 1920)
 Παράγοντες που καθόρισαν τις μεταπολεμικές αποφάσεις των νικητών του Α΄ παγκοσμίου πολέμου :
      1.Η Γαλλία επιδίωκε την εξουθένωση της Γερμανίας
      2.Οι Δυνάμεις της Αντάντ επιθυμούσαν να εγκλωβίσουν το νέο σοβιετικό καθεστώς της Ρωσίας
     3.Ο αμερικανός πρόεδρος Ουίλσον υποστήριζε, με τα ΄΄14 σημεία΄΄ του, την αυτοδιάθεση των λαών
Διαβάστε περισσότερα...
Η Ευρώπη και η Ελλάδα μετά τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο




Διαβάστε περισσότερα...
ΕΝΟΤΗΤΑ  33η
Η ΡΩΣΙΚΗ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ   σελ. 94-96


 ΤΑ ΑΙΤΙΑ ΤΗΣ ΡΩΣΙΚΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗΣ 

o   Οι άθλιες συνθήκες ζωής των αγροτών (αίτημα για αναδιανομή της γηςκαι των εργατών. Οι συχνές εξεγέρσεις αγροτών και εργατών καταπνίγονταν στο αίμα (τέλη 19ου - αρχές 20ου αιώνα).
o   Η ήττα του ρώσικου στρατού από τους Ιάπωνες (1904-1905), που οδήγησε σε δύο επαναστάσεις η πρώτη απ’ τις οποίες αναγκάζει τον τσάρο να θεσπίσει τη συνταγματική μοναρχία στη Ρωσία.
o   Η συμμετοχή της Ρωσίας στον Α΄ Παγκόσμιο πόλεμο επιδείνωσε τα προβλήματα: η οικονομία παραλύει, ο λαός εξαθλιώνεται και ο στρατός αντιμετωπίζει προβλήματα στα πεδία των μαχών.

Διαβάστε περισσότερα...

Τετάρτη 19 Μαρτίου 2014

Σύντομο απόσπασμα από την εκπομπή "Εμείς οι Έλληνες" που περιγράφει την κατάσταση στην Ελλάδα τα χρόνια του Εθνικού Διχασμού και πριν την είσοδο της Ελλάδας στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο...




Διαβάστε περισσότερα...

Ο Εθνικός Διχασμός μέσα από φωτογραφίες, χάρτες, γελοιογραφίες και με μουσική υπόκρουση το τραγούδι "Της Αμύνης τα παιδιά"!




Διαβάστε περισσότερα...
ΕΝΟΤΗΤΑ  32η
Η ΕΛΛΑΔΑ ΣΤΟΝ Α΄ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ ΠΟΛΕΜΟ –
Ο ΕΘΝΙΚΟΣ ΔΙΧΑΣΜΟΣ   σελ. 92-93

 ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ ΚΑΙ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ 
 Βενιζέλος → Πίστευε ότι η Αντάντ θα νικούσε στον πόλεμο και ότι η Ελλάδα έπρεπε να ταχθεί στο πλευρό της με σκοπό να διατηρήσει τα κέρδη που είχε από τους βαλκανικούς πολέμους αλλά και να διευρύνει τα σύνορά της πραγματοποιώντας τους στόχους της Μεγάλης Ιδέας. Τη θέση αυτή υποστήριζε μεγάλο μέρος των λαϊκών στρωμάτων και οι μεγαλοαστοί της Διασποράς.
 Κωνσταντίνος → Ήθελε να ταχθεί η χώρα στο πλευρό των Κεντρικών Δυνάμεων. Επειδή όμως μ’ αυτές είχαν συμμαχήσει οι Τούρκοι και οι Βούλγαροι, συμφώνησε να τηρήσει η Ελλάδα στάση ουδετερότητας. Τη θέση αυτή υποστήριζαν τμήματα των λαϊκών τάξεων, που δεν ήθελαν να πολεμήσουν και πάλι, και οι μικροαστοί.
Ο Βενιζέλος παραιτήθηκε από την πρωθυπουργία, όταν ο βασιλιάς αρνήθηκε τη συμμετοχή της Ελλάδας στην επιχείρηση της Αντάντ στα Δαρδανέλια. Μετά την επανεκλογή  του (1915) παραιτήθηκε για δεύτερη φορά ,όταν ο βασιλιάς αρνήθηκε να κηρύξει την επιστράτευση, που πρότεινε ο Βενιζέλος, για να υποστηρίξει η Ελλάδα τη Σερβία που δέχτηκε επίθεση από την Αυστροουγγαρία και τη Βουλγαρία. Στις νέες εκλογές οι Φιλελεύθεροι απέχουν και εκλέγεται φιλοβασιλική κυβέρνηση.

Ο ΕΘΝΙΚΟΣ ΔΙΧΑΣΜΟΣ →
 Ο Κωνσταντίνος διατήρησε τη στάση ουδετερότητας, παρά το γεγονός ότι η Αντάντ αποβίβασε στρατεύματα στη Θεσσαλονίκη (1915), όπου μεταφέρθηκαν και τα ηττημένα σερβικά στρατεύματα. Παράλληλα τα στρατεύματα των Γερμανών και Βουλγάρων εισέβαλαν στην Ανατολική Μακεδονία (1916).
 Όταν (1916) η Αντάντ απαίτησε από το βασιλιά τον αφοπλισμό των ενόπλων δυνάμεων, που ήταν υπό τις διαταγές του, ο Κωνσταντίνος σχημάτισε μια φιλοβασιλική παραστρατιωτική οργάνωση (Επίστρατοι). Οι βενιζελικοί από την πλευρά τους σχημάτισαν στη Θεσσαλονίκη την οργάνωση της Εθνικής Άμυνας και πραγματοποίησαν κίνημα ζητώντας τη συμμετοχή της Ελλάδας στον πόλεμο στο πλευρό της Αντάντ.
 Έτσι, το καλοκαίρι του 1916 υπήρχαν στην Ελλάδα δύο αντίπαλα κέντρα εξουσίας, η Προσωρινή Κυβέρνηση της Θεσσαλονίκης (κράτος της Θεσσαλονίκης) με επικεφαλής το Βενιζέλο και η Φιλοβασιλική Κυβέρνηση των Αθηνών (κράτος των Αθηνών) υπό τον Κωνσταντίνο. Ο Εθνικός Διχασμός κορυφώθηκε και πήρε τη μορφή εμφυλίου πολέμου.

Η ΕΛΛΑΔΑ ΣΤΟΝ ΠΟΛΕΜΟ →
 Το «κράτος των Αθηνών» αποκρούει επίθεση της Αντάντ στην Αθήνα (ρόλος των Επιστράτων) και εξαπολύει διώξεις εναντίον των βενιζελικών (Νοεμβριανά).
Η Αντάντ καταλαμβάνει τον Πειραιά, αποκλείει το «κράτος των Αθηνών» και αναγκάζει το βασιλιά να απομακρυνθεί (έξωση του Κωνσταντίνου) υπέρ του γιου του Αλεξάνδρου (Ιούνιος 1917).
Ο Βενιζέλος επανέρχεται στην Αθήνα, ενώνει και πάλι την Ελλάδα, συγκροτεί κυβέρνηση (Βουλή των Λαζάρων) και βάζει την Ελλάδα στον πόλεμο στο πλευρό της Αντάντ. Ακολουθούν απολύσειςδιώξεις και εκτοπίσεις εναντίον των φιλοβασιλικών.

ΕΡΩΤΗΣΗ 3 ΣΧΟΛΙΚΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ → Κατά μία άποψη ο Διχασμός ήταν απλώς σύγκρουση δύο ηγετών που δεν ήθελαν να υποχωρήσουν για λόγους κύρους. Αποδέχεστε αυτή την ερμηνεία; Να τεκμηριώσετε τη θέση σας.
        Η άποψη αυτή είναι λανθασμένη, γιατί, αν ο Διχασμός, που τόσα δεινά επισώρευσε στην Ελλάδα, ήταν μόνο ζήτημα κύρους, ο Βενιζέλος, που πάνω απ’ όλα έθετε το καλό της πατρίδας του, θα υποχωρούσε. Στην πραγματικότητα ο Διχασμός ήταν αποτέλεσμα δύο διαφορετικών πολιτικών θέσεων, του βασιλιά και του Βενιζέλου. Ο βασιλιάς, που έθετε πάνω από το εθνικό συμφέρον το προσωπικό (δεν επιθυμούσε σε καμιά περίπτωση να πολεμήσει εναντίον του γυναικάδελφου του, του Αυτοκράτορα της Γερμανίας), ήθελε την Ελλάδα ουδέτερη, γιατί ήταν αδύνατη η ένταξή της στις Κεντρικές Δυνάμεις. Ο Βενιζέλος, από το άλλο μέρος, ήθελε την Ελλάδα σύμμαχο της Αντάντ, γιατί η Τουρκία και η Βουλγαρία, από τις οποίες προσδοκούσαμε εδαφικά οφέλη, είχαν προσχωρήσει στους αντιπάλους της και γιατί η Αγγλία ήταν κυρίαρχη της θάλασσας και ήταν αδύνατη κάθε σύγκρουση μαζί της.
                                               ΑΣΚΗΣΕΙΣ
1. Να βρείτε τις λανθασμένες από τις παρακάτω φράσεις και να τις διορθώσετε:
α) Ο Ελευθέριος Βενιζέλος θεωρούσε ότι οι Κεντρικές Δυνάμεις θα επικρατούσαν.
β) Ο Κωνσταντίνος ήθελε την Ελλάδα σύμμαχο των Δυνάμεων της Αντάντ.
γ) Η Βουλγαρία επιχείρησε να καταλάβει τα Δαρδανέλια.
δ) Η Αντάντ απαίτησε από το Βενιζέλο (1916) τον αφοπλισμό των ελληνικών δυνάμεων.
ε) Ο Βενιζέλος (1917) επανέφερε τη Βουλή που είχε σχηματιστεί το Μάιο του 1915

2. Να αντιστοιχίσετε τα δεδομένα της στήλης Α με εκείνα της στήλης Β:
    Α΄                                                                         Β΄
1.    Επίστρατοι                                   α. Κατέλαβε τον Πειραιά
2.    Εθνική Άμυνα                              β. Υποστήριζε την «ουδετερότητα»
3.    Βενιζέλος                                     γ. Ήθελε συμμετοχή στον πόλεμο
4.    Κωνσταντίνος                              δ. Ήταν φιλοβασιλική οργάνωση

5.    Αντάντ                                         ε. Ήταν φιλοβενιζελική οργάνωση 
Διαβάστε περισσότερα...

Τετάρτη 12 Μαρτίου 2014

Χάρτες και πίνακες για τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο




Διαβάστε περισσότερα...
ΕΝΟΤΗΤΑ  31η

ΤΑ ΑΙΤΙΑ, Η ΕΚΡΗΞΗ ΚΑΙ ΤΑ ΜΕΤΩΠΑ ΤΟΥ
Α΄ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ   σελ. 89-91

   ΤΑ ΑΙΤΙΑ ΤΟΥ Α΄ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ 
Α. Ο ιμπεριαλισμός→ Η προσπάθεια της Γερμανίας για αναδιανομή του παγκόσμιου πλούτου και των αποικιών έστρεψε εναντίον της την Αγγλία και τη Γαλλία.

Β. Ο εθνικισμός → Οι λαοί ήταν υπέρ της ειρήνης αλλά δε θυσίαζαν γι’ αυτήν τα εθνικά τους αισθήματα.

Γ. Ο μιλιταρισμός → Ο εντατικός εξοπλισμός της Γερμανίας προκάλεσε τον εξοπλισμό και των άλλων ευρωπαϊκών δυνάμεων. Παράλληλα πολλές φωνές της εποχής τόνιζαν τη σημασία και την αξία του πολέμου ως μέσου επίλυσης των διεθνών διαφορών.


Διαβάστε περισσότερα...

Τρίτη 11 Μαρτίου 2014

ΕΝΟΤΗΤΑ  30η

Η ΕΛΛΑΔΑ ΚΑΙ ΤΑ ΒΑΛΚΑΝΙΑ ΑΜΕΣΩΣ ΜΕΤΑ ΤΟΥΣ
ΒΑΛΚΑΝΙΚΟΥΣ ΠΟΛΕΜΟΥΣ   σελ. 87-88


   Η ΣΥΝΘΗΚΗ ΤΟΥ ΒΟΥΚΟΥΡΕΣΤΙΟΥ (28 Ιουλίου 1913) 


__ Η Συνθήκη ειρήνης του Βουκουρεστίου τερμάτισε τους βαλκανικούς πολέμους. Όροι:

  Ελλάδα → Πήρε μεγάλο μέρος της Μακεδονίας, τη Ν. Ήπειρο, τα νησιά του Β. και Α. Αιγαίου (όχι όμως την Ίμβρο και την Τένεδο) και την Κρήτη. Η ΄΄Παλαιά Ελλάδα΄΄ διπλασίασε την έκταση και τον πληθυσμό της ενσωματώνοντας τις ΄΄Νέες Χώρες΄΄.
  Σερβία → Κέρδισε ένα σημαντικό τμήμα της ΒΔ. Μακεδονίας.
  Βουλγαρία → Κέρδισε το μεγαλύτερο μέρος της Δυτικής Θράκης
  Τουρκία → Ανέκτησε την Ανατολική Θράκη
  Ιταλία → Διατήρησε τον έλεγχο των Δωδεκανήσων
  Αλβανία → Πήρε τη Βόρειο Ήπειρο (πρωτόκολλο της Φλωρεντίας)

 Η ΕΣΩΤΕΡΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ →

__ Πολλές πόλεις των Νέων Χωρών (π.χ. Θεσσαλονίκη) ήταν σπουδαία εμπορικά και οικονομικά κέντρα.
__ Ωστόσο, το ελληνικό κράτος έπρεπε ν’ αντιμετωπίσει το πρόβλημα της αφομοίωσης μουσουλμανικών, σλαβικών και εβραϊκών πληθυσμών, οι οποίοι μάλιστα έλεγχαν σημαντικό μέρος της αγροτικής και εμπορικής ζωής.
__ Στο εσωτερικό συνεχίστηκαν οι μεταρρυθμίσεις σχετικά με τα εργατικά σωματεία, τους αγροτικούς συνεταιρισμούς, την ασφάλιση των εργαζομένων και την οκτάωρη εργασία.

    Η ΕΞΩΤΕΡΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ  →

__ Οι Τούρκοι αρνούνταν να αποδεχτούν την ελληνική κυριαρχία στα νησιά του Β. και Α. Αιγαίου .
__ Τα Δωδεκάνησα παρέμειναν υπό ιταλική κατοχή.

__ Στη Β. Ήπειρο, στη Θράκη και στη Μικρά Ασία υπήρχαν πυκνοί ελληνικοί πληθυσμοί που δεν είχαν ενσωματωθεί στο εθνικό κορμό.
Διαβάστε περισσότερα...

Πέμπτη 6 Μαρτίου 2014

Χάρτες για την Ιστορία: Βαλκανικοί Πόλεμοι




Η Ελλάδα μετά τον Α΄ Βαλκανικό και τη συνθήκη του Λονδίνου



Διαβάστε περισσότερα...

ΒΑΛΚΑΝΙΚΟΙ ΠΟΛΕΜΟΙ 1912-13

Ιδιαίτερα ενδιαφέρον και κατατοπιστικό ντοκιμαντέρ για τους βαλκανικούς πολέμους.
Μην παραλείψετε να το δείτε...




Διαβάστε περισσότερα...
ΕΝΟΤΗΤΑ  29η
ΟΙ ΒΑΛΚΑΝΙΚΟΙ ΠΟΛΕΜΟΙ (1912-1913)   σελ. 85-86

    ΤΑ ΑΙΤΙΑ ΤΩΝ ΒΑΛΚΑΝΙΚΩΝ ΠΟΛΕΜΩΝ 
 Α.  Η πολιτική των Νεοτούρκων → Επειδή κύριος στόχος των Νεοτούρκων ήταν ο εκτουρκισμός του οθωμανικού κράτους, αναζωπυρώθηκαν τα εθνικά αισθήματα των γειτονικών βαλκανικών λαών (ΕλλάδαΣερβίαΒουλγαρία) , που επιδίωκαν τόσο την προστασία των ομοεθνών τους στο πλαίσιο της Οθωμανικής αυτοκρατορίας όσο και την ενσωμάτωση των εδαφών στα οποία αυτοί κατοικούσαν.

Β.  Η ανάμειξη των Μεγάλων Δυνάμεων στα Βαλκάνια → Η Γερμανία επέκτεινε την οικονομική της επιρροή στην Οθωμανική αυτοκρατορία, η Ιταλία επιτέθηκε στη Λιβύη (1911) και κατέλαβε τα Δωδεκάνησα (1912), ενώ η Αυστροουγγαρία προσάρτησε τη Βοσνία Ερζεγοβίνη (1909). Οι κινήσεις αυτές έβλαπταν τα συμφέροντα των άλλων δυνάμεων (ΑγγλίαΓαλλίαΡωσία).

Διαβάστε περισσότερα...

Τρίτη 4 Μαρτίου 2014

ΕΛΕΥΘΕΡΙΟΣ ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ

Το πρώτο Ελληνικό πολιτικό-ιστορικό ντοκιμαντέρ με θέμα την ιστορία της χώρας το πρώτο μισό του 20ου αιώνα. 

Η ταινία παρακολουθεί την πορεία του Ελευθερίου Βενιζέλου από το ξεκίνημα του στην Κρήτη μέχρι τον θάνατο του στο Παρίσι, σκιαγραφώντας τη σημασία του στην πολιτική ζωή της Ελλάδας. 
Η ταινία είναι πρωτοποριακή, γιατί για πρώτη φορά στην ιστορία του ελληνικού ντοκιμαντέρ ενσωματώνονται δραματοποιημένα στοιχεία. Χρησιμοποιεί αρχειακό κινηματογραφικό υλικό, «ζωντανές λήψεις» και αφήγηση από αξιόλογους ανθρώπους, με αποτέλεσμα ένα εξαιρετικό πολιτικό πορτρέτο.

Σκηνοθέτης: Λίλα Κουρκουλάκου, 1966
Αφήγηση: Στέφανος Ληναίος, Γιώργος Κάρτερ, Γιώργος Νέζος, Χρήστος Τσάγκας, Δημήτρης Ντουνάκης




Διαβάστε περισσότερα...