ΕΝΟΤΗΤΑ 31η
ΤΑ ΑΙΤΙΑ, Η ΕΚΡΗΞΗ ΚΑΙ ΤΑ ΜΕΤΩΠΑ ΤΟΥ
Α΄ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ σελ.
89-91
ΤΑ ΑΙΤΙΑ ΤΟΥ Α΄
ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ →
Α. Ο ιμπεριαλισμός→ Η
προσπάθεια της Γερμανίας για αναδιανομή του παγκόσμιου πλούτου και των αποικιών
έστρεψε εναντίον της την Αγγλία και τη Γαλλία.
Β. Ο εθνικισμός → Οι
λαοί ήταν υπέρ της ειρήνης αλλά δε θυσίαζαν γι’ αυτήν τα εθνικά τους αισθήματα.
Γ. Ο μιλιταρισμός → Ο
εντατικός εξοπλισμός της Γερμανίας προκάλεσε τον εξοπλισμό και των άλλων
ευρωπαϊκών δυνάμεων. Παράλληλα πολλές φωνές της εποχής τόνιζαν τη σημασία και
την αξία του πολέμου ως μέσου επίλυσης των διεθνών διαφορών.
ΤΑ ΑΝΤΙΠΑΛΑ ΣΤΡΑΤΟΠΕΔΑ →
__ Η Ευρώπη χωρίστηκε σε δύο
στρατόπεδα: από τη μια οι Κεντρικές Δυνάμεις (Γερμανία,
Αυστροουγγαρία, Ιταλία) και από την άλλη η Εγκάρδια ή Τριπλή Συνεννόηση,
γνωστή ως Αντάντ (Αγγλία, Γαλλία, Ρωσία)
Η ΑΦΟΡΜΗ ΤΟΥ Α΄
ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ →
Αφορμή του πολέμου → Η δολοφονία του
Φερδινάνδου, διαδόχου του Αυστριακού θρόνου, από έναν Σέρβο εθνικιστή στο
Σεράγεβο της Βοσνίας.
__ Η Αυστροουγγαρία κήρυξε
τον πόλεμο στη Σερβία. Στα επόμενα τέσσερα χρόνια έγιναν συνολικά εξήντα κηρύξεις
πολέμων.
ΤΑ ΚΥΡΙΑ ΜΕΤΩΠΑ ΤΟΥ
ΜΕΓΑΛΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ →
Δυτικό μέτωπο → Οι
Γερμανοί εισέβαλαν στη Γαλλία, αναχαιτίστηκαν στο Μάρνη ποταμό κι άρχισε
ο πόλεμος των χαρακωμάτων. Στο μεταξύ η Αγγλία μπήκε στον πόλεμο
στο πλευρό των Γάλλων.
Ανατολικό μέτωπο → Οι
Γερμανοί ανέκοψαν την προέλαση των Ρώσων στην Ανατολική Πρωσία. Στο μεταξύ η
Οθωμανική αυτοκρατορία μπήκε στον πόλεμο στο πλευρό των Γερμανών.
ΣΥΜΜΑΧΙΕΣ ΚΑΙ
ΑΝΑΚΑΤΑΤΑΞΕΙΣ →
§ Οι επιχειρήσεις του 1915 →
__ Η Βουλγαρία μπαίνει
στον πόλεμο στο πλευρό των κεντρικών δυνάμεων, οι οποίες κυριαρχούν πλέον στα
Βαλκάνια.
__ Η Αντάντ, αφού απέτυχε να
παραβιάσει τα Στενά (ήττα από τους Τούρκους στα Δαρδανέλια) και να βοηθήσει
τους Ρώσους, αποβίβασε στρατό στη Θεσσαλονίκη. Η Ελλάδα παρέμενε ακόμη
ουδέτερη.
__ Η Ιταλία εγκαταλείπει
τις Κεντρικές Δυνάμεις και προσχωρεί στην Αντάντ.
Οι επιχειρήσεις του 1916 →
__ Οι Γερμανοί απέκρουσαν
τους Γάλλους στο Βερντέν και μαζί με τους Άγγλους τους ανάγκασαν, με τη μάχη
του Σομ, να επανέλθουν στις θέσεις τους.
Η καμπή του 1917 →
__ Στη Γαλλία ξέσπασαν αντιπολεμικά
κινήματα.
__ Στη Ρωσία το
Φεβρουάριο του 1917 ανατρέπεται ο Τσάρος Νικόλαος ο Β΄. Τον Οκτώβριο του ίδιου
έτους μια δεύτερη επανάσταση ανεβάζει στην εξουσία τους
κομμουνιστές με αρχηγό τον Λένιν. Οι τελευταίοι συνθηκολογούν με τους Γερμανούς
(Συνθήκη Μπρεστ-Λιτόφσκ, Μάρτιος 1918) και αποχωρούν από τον
πόλεμο.
__ Οι Η.Π.Α. μπαίνουν στον
πόλεμο στο πλευρό της Αντάντ.
__ Η Ελλάδα, με μεγάλη
καθυστέρηση εξαιτίας του εθνικού διχασμού, μπαίνει στον πόλεμο στο
πλευρό της Αντάντ.
ΠΡΟΣ ΤΟ ΤΕΛΟΣ ΤΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ →
__ Το φθινόπωρο του 1918 η
Γερμανία και οι Κεντρικές Δυνάμεις αναγκάστηκαν να συνθηκολογήσουν. Στη Γερμανία
μάλιστα ανατράπηκε ο αυτοκράτορας μετά από σοσιαλιστική επανάσταση.
ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΤΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ →
__ Εξαιτίας του πολέμου 8 εκατομμύρια
άνθρωποι πέθαναν και 20 εκατομμύρια τραυματίστηκαν, ενώ ανυπολόγιστες ήταν και
οι υλικές ζημιές.
__ Η Ευρώπη βγήκε από τον πόλεμο
αδύναμη, έχοντας χάσει την παγκόσμια κυριαρχία της.
