ΕΝΟΤΗΤΑ  29^η

ΟΙ ΒΑΛΚΑΝΙΚΟΙ ΠΟΛΕΜΟΙ (1912-1913)   σελ. 85-86

    ΤΑ ΑΙΤΙΑ ΤΩΝ ΒΑΛΚΑΝΙΚΩΝ ΠΟΛΕΜΩΝ →

 Α.  Η πολιτική των Νεοτούρκων → Επειδή κύριος στόχος των Νεοτούρκων ήταν ο εκτουρκισμός του οθωμανικού κράτους, αναζωπυρώθηκαν τα εθνικά αισθήματα των γειτονικών βαλκανικών λαών (Ελλάδα, Σερβία, Βουλγαρία) , που επιδίωκαν τόσο την προστασία των ομοεθνών τους στο πλαίσιο της Οθωμανικής αυτοκρατορίας όσο και την ενσωμάτωση των εδαφών στα οποία αυτοί κατοικούσαν.

Β.  Η ανάμειξη των Μεγάλων Δυνάμεων στα Βαλκάνια → Η Γερμανία επέκτεινε την οικονομική της επιρροή στην Οθωμανική αυτοκρατορία, η Ιταλία επιτέθηκε στη Λιβύη (1911) και κατέλαβε τα Δωδεκάνησα (1912), ενώ η Αυστροουγγαρία προσάρτησε τη Βοσνία Ερζεγοβίνη (1909). Οι κινήσεις αυτές έβλαπταν τα συμφέροντα των άλλων δυνάμεων (Αγγλία, Γαλλία, Ρωσία).

   ΒΑΛΚΑΝΙΚΕΣ ΣΥΜΜΑΧΙΕΣ →

 __ Αρχικά ο Βενιζέλος ακολούθησε πολιτική κατευναστική απέναντι στις προκλήσεις των Νεοτούρκων.

__ Στη συνέχεια, υιοθέτησε την πολιτική της βαλκανικής συνεννόησης και υπέγραψε συνθήκες συμμαχίας με Σερβία, Βουλγαρία και Μαυροβούνιο (άνοιξη του 1912).

    Ο Α΄ ΒΑΛΚΑΝΙΚΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ (Οκτώβρης 1912 - Μάιος 1913) →

 Αφορμή του πολέμου → Η άρνηση του Σουλτάνου να ικανοποιήσει τα αιτήματα των Βαλκάνιων συμμάχων για σεβασμό των δικαιωμάτων των χριστιανικών εθνοτήτων της Οθωμανικής αυτοκρατορίας.

 Ελλάδα → Ο ελληνικός στρατός με αρχιστράτηγο το διάδοχο Κωνσταντίνο κατέλαβε πολλές περιοχές στη Μακεδονία.

 Σερβία → Τα σερβικά στρατεύματα κατέλαβαν τα Σκόπια και το Μοναστήρι και προωθήθηκαν μέχρι τις ακτές της Αδριατικής (Δυρράχιο).

Βουλγαρία → Οι βουλγαρικές ένοπλες δυνάμεις, αφού κατέλαβαν την Δυτική Θράκη και την Ανατολική Μακεδονία κατευθύνθηκαν προς τη Θεσσαλονίκη.

Η κατάληψη της Θεσσαλονίκης → Ο Βενιζέλος διέταξε τον αρχιστράτηγο Κωνσταντίνο να καταλάβει τη Θεσσαλονίκη, που κινδύνευε να πέσει στα χέρια των Βουλγάρων. Στις 26 Οκτωβρίου 1912 τα ελληνικά στρατεύματα μπήκαν στην πόλη. Ακολούθησε η άφιξη του Έλληνα βασιλιά, Γεωργίου Α΄.

Η κατάληψη των Ιωαννίνων (22 Φεβρουαρίου 1913) → Εξασφάλισε τον έλεγχο ολόκληρης της Ηπείρου.

Η κατάληψη των νησιών του Βόρειου & Ανατολικού Αιγαίου → Ο ελληνικός στόλος, με ναύαρχο τον Παύλο Κουντουριώτη απελευθέρωσε τα νησιά του Β. και Α. Αιγαίου, ενώ ο τουρκικός στόλος ηττημένος κλείστηκε στα Στενά.

  Η ΣΥΝΘΗΚΗ ΤΟΥ ΛΟΝΔΙΝΟΥ (17 Μαΐου 1913) →

 Η Συνθήκη ειρήνης του Λονδίνου τερμάτισε τον Α΄ βαλκανικό πόλεμο . Όροι της:

__ H Οθωμανική αυτοκρατορία εγκαταλείπει όλα τα ευρωπαϊκά-βαλκανικά εδάφη της.

__ Το μέλλον των νησιών του Β. και Α. Αιγαίου , της Χερσονήσου του Αγίου Όρους και το καθεστώς της Αλβανίας θα καθορίζονταν από τις Δυνάμεις (τελικά η Αλβανία ορίστηκε ανεξάρτητο κράτος).

__ Τα Δωδεκάνησα παρέμειναν υπό ιταλική κατοχή και διοίκηση.

Η ΔΟΛΟΦΟΝΙΑ ΤΟΥ ΒΑΣΙΛΙΑ ΓΕΩΡΓΙΟΥ Α΄ →

 __ Στη Θεσσαλονίκη δολοφονήθηκε ο βασιλιάς Γεώργιος Α΄. Υπήρχαν υπόνοιες ότι πίσω από τη δολοφονία του ίσως βρισκόταν η Γερμανία, η οποία ήθελε στο θρόνο το γερμανόφιλο διάδοχο Κωνσταντίνο. 

Ο Β΄ ΒΑΛΚΑΝΙΚΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ (Ιούνιος - Ιούλιος 1913) →

 Οι διαφωνίες των νικητών → Οι εκκρεμότητες που άφηνε η συνθήκη του Λονδίνου και η καχυποψία ανάμεσα στους νικητές οδήγησαν στο Β΄ βαλκανικό πόλεμο.

__ Η Ελλάδα και η Σερβία συμμαχούν εναντίον της Βουλγαρίας, που διεκδικεί τη Μακεδονία.

 Βουλγαρία → Ο βουλγαρικός στρατός στα μέσα Ιουνίου 1913 επιτίθεται στις ελληνικές και σερβικές θέσεις.

§  Ελλάδα → Ο ελληνικός στρατός καταλαμβάνει την Ανατολική Μακεδονία και τη Δυτική Θράκη.

§  Σερβία → Τα σερβικά στρατεύματα σημειώνουν επιτυχίες στη Δυτική Μακεδονία.

§  Ρουμανία → Εισβάλλει στη Βουλγαρία.

§  Τουρκία → Ανακαταλαμβάνει την Ανδριανούπολη στην Ανατολική Θράκη.

__ Ο μεγάλος ηττημένος του Β΄ βαλκανικού πολέμου είναι η Βουλγαρία.