ΣΧΕΔΙΑΓΡΑΜΜΑ ΤΗΣ ΕΙΣΑΓΩΓΗΣ ΣΤΗ ΔΡΑΜΑΤΙΚΗ ΠΟΙΗΣΗ

Δραματική ποίηση	ü  Συνθέτει στοιχεία και από το έπος και από τη λυρική ποίηση ü  Προορίζεται για αναπαράσταση ü  Ζωντανεύει ένα γεγονός που εξελίσσεται μπροστά στους θεατές ü  Δράμα <δράω, δρω = πράττω
Γένεση	ü  Από τις θρησκευτικές τελετές (δρώμενα), τελετουργικές γιορτές για τη γονιμότητα και τη βλάστηση προς τιμή του θεού Διόνυσου
Χαρακτηριστικά λατρείας Διόνυσου	ü  Ιερή μανία που προκαλεί την έκσταση ü  Θεοληψία: κατοχή από το πνεύμα του θεού, θεία έμπνευση ü  Έξαλλος ενθουσιασμός των οπαδών ü  Μιμητικό στοιχείο στις κινήσεις και τη φωνή των πιστών, για την έκφραση συναισθημάτων ü  Μεταμφίεση των πιστών σε Σάτυρους
Διθύραμβος	ü  Θρησκευτικό και λατρευτικό άσμα από τον ιερό θίασο των πιστών του Διόνυσου, με συνοδεία αυλού γύρω από το βωμό ü  Αφήγηση για τη ζωή και τα παθήματα του θεού ü  Εξάρχων: πρώτος των χορευτών ü  Χορός: 50 άτομα μεταμφιεσμένα σε τράγους, που έκαναν κυκλικές κινήσεις ü  Στην αρχή αυτοσχέδιος και άτεχνος
Προέλευση τραγωδίας	ü  Αρίων : ποιητής και μουσικός από τη Μήθυμνα της Λέσβου που συνέβαλε στην εξέλιξη του διθυράμβου ü  Συνέθεσε διθύραμβο, του έδωσε λυρική μορφή και αφηγηματικό περιεχόμενο ü  Ευρετής του τραγικού τρόπου: μεταμφίεσε τους χορευτές σε τράγους, ακόλουθους του θεού ü  Θέσπις: ποιητής από την Ικαρία ü  Στάθηκε απέναντι από το χορό και συνδιαλέχθηκε μαζί του ü  Υποκριτής: ηθοποιός, διάλογος με το χορό, συνδυασμός λυρικού (μουσική) με  το επικό στοιχείο (λόγος) ü  Γέννηση τραγωδίας ü  Πρώτη επίσημη διδασκαλία (παράσταση)  τραγωδίας στα Μεγάλα ή εν άστει Διονύσια
Διαμόρφωση τραγωδίας	ü  Ιδανικό περιβάλλον: δημοκρατικοί θεσμοί, άμβλυνση συγκρούσεων, ανάπτυξη ρητορείας και φιλοσοφίας, προικισμένα πρόσωπα ü  Στενή σχέση με τη Διονυσιακή λατρεία, αλλά θέματα άσχετα με το Θεό Διόνυσο
Θεματική τραγωδίας	ü  Ύμνος στο ηρωικό άνθρωπο που συγκρούεται με τη μοίρα, την ανάγκη, τη θεία δικαιοσύνη ü  Τριαδικό σχήμα ύβρις – άτη – δίκη = ηθικό υπόβαθρο της τραγωδίας ü  Θέματα από τους μύθους, αλλά και ανθρωπολογικά προβλήματα του πολέμου και της ειρήνης, της δικαιοσύνης και της φιλοπατρίας
Δραματικοί αγώνες	ü  Μεγάλα ή εν άστυ Διονύσια, Μικρά ή κατ’ αγρούς Διονύσια, Λήναια, Ανθεστήρια ü  Υπόθεση της πόλης κράτους, κρατική φροντίδα και επίβλεψη από τον επώνυμο άρχοντα ü  Επιλογή ποιητών από την κατάσταση αιτούντων (3 ποιητές με μια τετραλογία ο καθένας) ü  Επιλογή χορηγών: πλούσιοι πολίτες που αναλάμβαναν τα έξοδα της παράστασης (Χορός, χοροδιδάσκαλος, αυλητής, σκευή) ü  Επιλογή 10 κριτών με κλήρωση, κρίση σε πινακίδες, κάλπη και επιλογή 5 από αυτές, προαγών ü  Απονομή βραβείων από την Εκκλησία του δήμου σε ποιητές και χορηγούς ü  Αναγραφή των ονομάτων σε πλάκες – κατάθεση στο δημόσιο αρχείο
Κοινό	ü  Αθηναίοι, μέτοικοι και ξένοι ü  Και γυναίκες ü  Χειροκροτούσε, επευφημούσε και αποδοκίμαζε ü  Θεωρικό: χρηματικό βοήθημα στους άπορους πολίτες για δωρεάν παρακολούθηση ü  Σύμβολο = εισιτήριο ü  Μάθημα παιδείας και δημοκρατίας, παλλαϊκή γιορτή και συλλογική υπόθεση ü  Συμπληρωματικό μέσο παίδευσης
Μέρη του θεάτρου	ü  Θέατρον ή κοίλον (Θεατές, εδώλια, κλίμακες, διαζώματα, κερκίδες) ü  Ορχήστρα = κυκλικό ή ημικυκλικό μέρος για το χορό, θυμέλη (βωμός) ü  Σκηνή: ξύλινη επιμήκη κατασκευή, πρόσοψη ναού ή ανακτόρου με 3 θύρες ü  Πάροδοι: δρόμοι, είσοδοι δεξιά και αριστερά ü  Πάροδος: το τραγούδι του χορού όταν έμπαινε στην ορχήστρα ü  Λογείον: μέρος δράσης των ηθοποιών ü  Θεολογείον: υπερυψωμένο οικοδόμημα για την εμφάνιση θεών Θεατρικά μηχανήματα (εκκύκλημα, γερανός ή αιώρημα, βροντείον, περίακτοι)
Χορός	ü  Αριθμός: από 50, 12 ή 15 χωρισμένοι σε ημιχόρια ü  Είσοδος από δεξιά πάροδο κατά ζυγά ή κατά στοίχους, με επικεφαλής τον αυλητή ü  Απλή ενδυμασία, κίνηση και όρχηση, έκφραση συναισθημάτων ü  Διάλογος με τους υποκριτές μέσω του κορυφαίου, έκφραση της κοινής γνώμης ü  Σταδιακά μείωση του λυρικού – χορικού στοιχείου, αύξηση του δραματικού
Πρόσωπα	ü 3 υποκριτές, όλοι οι ρόλοι από 3 υποκριτές, επαγγελματίες, με μισθό, Αθηναίοι πολίτες ü  Γυναικείοι ρόλοι από άνδρες με προσωπεία ü  Μακιγιάζ και ενδυμασία
Ορισμός	ü  Μίμηση σημαντικού γεγονότος, με αρχή μέση και τέλος, σύντομη, με ευχάριστο λόγο, διαλογικά και χορικά μέρη, με πρόσωπα που δρουν και δεν απαγγέλουν απλά, που προκαλεί τη συμπάθεια του θεατή προς τον ήρωα και το φόβο μη βρεθεί στην ίδια θέση και στο τέλος  επιφέρει τη λύτρωση (κάθαρση)
Αξία τραγωδίας	ü  Παιδευτικός ρόλος, διεύρυνση γνώσης θεατών για την ανθρώπινη φύση, ολοκλήρωση εμπειρίας, πνευματική και ηθική βελτίωση
Μέρη τραγωδίας: Κατά ποιον / Κατά ποσόν	Κατά ποσόν μέρη (έκταση χορικού): ü  α) διαλογικά – Επικά: Πρόλογος (πρώτος λόγος υποκριτή, πριν την είσοδο του χορού, μονόλογος ή διάλογος, εισαγωγή στην υπόθεση του έργου), Επεισόδια (πράξεις του δράματος από 2 έως 5, προώθηση υπόθεσης, συγκρούσεις προσώπων, διακοπή από στάσιμα), Έξοδος (λύση τραγωδίας, μετά το τελευταίο στάσιμο, ακολουθεί το εξόδιο άσμα του χορού) ü  β) Λυρικά – Χορικά: Πάροδος (άσμα, πρώτη είσοδος του χορού με ρυθμικό βηματισμό) Στάσιμα (άσματα ανάμεσα στα επεισόδια με θέματα εμπνευσμένα από τα επεισόδια, χωρίς να προωθούν τη δράση), Μονωδίες, Διωδίες, Κομμοί
	Κατά ποιόν (ανάλυση ποιότητα έργου): ü  Μύθος (υπόθεση, σενάριο, μύθοι και ιστορικά γεγονότα), ü  Ήθος (χαρακτήρας και συμπεριφορά), ü  Λέξις (γλώσσα, εκφραστικά μέσα, ύφος), ü  Διάνοια (ιδέες, σκέψεις, επιχειρηματολογία, διαχρονικός χαρακτήρας), ü  Μέλος (μελωδία, μουσική), ü  Όψις (σκηνογραφία, σκευή, ενδυμασία, προσωπεία, κόθορνοι Πλοκή μύθου: περιπέτεια, αναγνώριση, δραματικότητα, τραγική ειρωνεία
Μεγάλοι τραγικοί	ü  Αισχύλος,  Σοφοκλής, Ευριπίδης
Ευριπίδης	ü  Γεννήθηκε στη Σαλαμίνα ü  Αγάπη για τη θάλασσα ü  Επηρεάστηκε από: Πελοποννησιακό πόλεμο, σοφιστές, νέες ιδέες, καινούριοι προβληματισμοί ü  Η τέχνη του προκάλεσε θόρυβο και δεν έτυχε της επιδοκιμασίας του κοινού ( μόνο 4 νίκες) ü  Χαρακτήρας: αντικοινωνικός, εσωστρεφής, μελαγχολικός, δυσπρόσιτος, ενεργή συμμετοχή στο κίνημα του διαφωτισμού, στενές σχέσεις με τους Σοφιστές, τον Αναξαγόρα, το Σωκράτη ü  Ανεκδοτολογία, υποβάθμιση του προσώπου του, έμπνευση για τους κωμικούς ποιητές, ü  θρυλούμενος μισογυνισμός
Έργα	ü  92 έργα, 18 σωζόμενες τραγωδίες και ένα σατυρικό δράμα (Κύκλωψ) ü  Ηρακλείδαι, Ικέτιδες, Ανδρομάχη, Εκάβη, Τρωάδες, Μήδεια,, Ιππόλυτος, Άλκηστις, Φοίνισσαι, Ιφιγένεια εν Αυλίδι, Ίων, Ιφιγένεια εν Ταύροις, Ελένη, Ηρακλής, Ηλέκτρα, Ορέστης, Βάκχαι, Ρήσος, Κύκλωψ
Χαρακτηριστικά της ποιητικής τέχνης	ü  Ήρωες κοντά στον θεατή, ü  δυναμική απεικόνιση των χαρακτήρων, ü  συζήτηση, διαμαρτυρία, καταδίκη, ü  αυστηρή κριτική ακόμα και στους θεούς, ü  ο άνθρωπος δεν ορίζει το πεπρωμένο του
Ανανέωση τραγωδίας	ü  Αφηγηματικός πρόλογος – διάλογος ü  Μέσα εντυπωσιασμού με την παρέμβαση υπερφυσικού παράγοντα για τη λύση της πλοκής ü  Διασκευή μυθολογικών δεδομένων στο επίπεδο της καθημερινής ζωής ü  Καινοτομίες στη μουσική ü  Αύξηση λυρικών μονωδιών ηθοποιών ü  Ρεαλιστική απεικόνιση ηρώων ü  Τολμηρές καινοτομίες (ελεύθερη διασκευή μύθων, υποβάθμιση της παρουσίας του χορού ως δραματικού οργάνου, μείωση χορικών)